Nowe zasady rozliczeń prosumentów

Od 1 kwietnia 2022 roku obowiązują nowe zasady rozliczania prosumentów w zakresie wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej energii pochodzącej z instalacji fotowoltaicznych. System rozliczenia ilościowego w postaci opustów (net-metering) został zastąpiony systemem rozliczenia wg wartości energii elektrycznej niewykorzystanej i wprowadzonej do sieci oraz wartości energii elektrycznej pobranej z sieci przez prosumenta (net-billing).

Co to oznacza dla Twojej firmy?

Jeżeli Twoja firma zamontowała instalację fotowoltaiczną i do 31 marca 2022 roku złożyła wniosek do Operatora Sieci Dystrybucyjnej (OSD) o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, to przez kolejne 15 lat będzie rozliczana na dotychczasowych warunkach, czyli pozostaje w systemie rozliczeń opartym na mechanizmie opustów (net-meteringu). Może jednak dobrowolnie zmienić system rozliczeń na ten oparty na nowych zasadach.

Jeżeli natomiast zgłoszenie mikroinstalacji do OSD zostało złożone po 31 marca 2022 roku, Twoja instalacja będzie już rozliczana na zasadach net-billingu. Warunek ten nie dotyczy:
rozbudowy instalacji przyłączonej przed 31 marca 2022 roku oraz instalacji, której przyłączenie zostało zgłoszone do OSD w terminie do 31 grudnia 2023 r., ale jednocześnie, w terminie do 31 marca 2022 r. zawarta została umowa na zakup, montaż lub dofinansowanie tej instalacji z jednostką samorządu terytorialnego lub innym podmiotem, który realizuje projekt dofinansowany w ramach regionalnego programu operacyjnego.
W takich przypadkach po 1 kwietnia 2022 roku nadal obowiązuje rozliczenie w systemie opustów.

Od 1 kwietnia do 30 czerwca 2022 roku obowiązywał tzw. przejściowy system opustów. Firmy, które w tym okresie złożyły wnioski o przyłączenie mikroinstalacji do sieci, były rozliczane w systemie net-metering. Dopiero po zakończeniu okresu przejściowego, czyli od 1 lipca 2022 r. automatycznie przeszły na nowy system rozliczeń. 

Rozliczanie prosumentów w systemie net-metering

System net-metering opiera się na ilościowym rozliczeniu nadwyżek energii wyprodukowanych przez mikroinstalacje i wprowadzonych do sieci oraz energii pobranej przez prosumenta. Rozliczenie energii zależy od mocy instalacji.

Prosumenci produkujący energię w instalacjach do 10 kWp rozliczani są w proporcji 1 do 0,8. Czyli za 1 kWh energii elektrycznej wprowadzonej do sieci mogą pobrać 0,8 kWh, nie ponosząc przy tym żadnych dodatkowych kosztów. Przy większych instalacjach (powyżej 10 kWp) ten stosunek wynosi 1 do 0,7.

Rozliczanie następuje w okresach półrocznych lub rocznych. To oznacza, że nadwyżki wyprodukowane i wprowadzone do sieci np. latem, mogły zostać odebrane (pomniejszone odpowiednim współczynnikiem) np. zimą.

Rozliczanie prosumentów w systemie net-billing

System net-billing opiera się na wartościowym (a nie ilościowym jak poprzednio) systemie rozliczeń energii elektrycznej wytworzonej i wprowadzonej do sieci oraz energii pobranej z sieci na potrzeby własne. Oznacza to, że Twoja firma nie może „zmagazynować” wprowadzonych do sieci nadwyżek np. latem i odebrać ich zimą. W zamian za to Twój sprzedawca energii elektrycznej ustali wartość energii wprowadzonej przez Twoją firmę do sieci na podstawie rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej podawanej przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne (a od 1.07.2024 roku na podstawie cen godzinowych). Wyliczone w ten sposób środki finansowe trafiają do wirtualnego portfela, jakim jest depozyt prosumencki. Służą one do rozliczenia zobowiązań Twojej firmy wobec sprzedawcy z tytułu energii elektrycznej pobranej przez firmę z sieci. W praktyce, zgromadzone środki pomniejszą kwotę należności za energię elektryczną pobieraną przez Twoją firmę z sieci w momencie, gdy firma będzie jej pobierać więcej niż instalacja jest w stanie wyprodukować.

Wykorzystanie zgromadzonych w ten sposób środków finansowych jest możliwe przez okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania ich jako depozyt prosumencki na koncie prosumenta. Po upływie tego okresu Twoja firma może wypłacić środki dotyczące danego miesiąca, jednak wartość zwracanych środków nie może być wyższa niż 20% wartości energii elektrycznej wprowadzonej przez Twoją firmę do sieci w miesiącu, którego dotyczy zwrot nadpłaty.

W systemie net-billing został zniesiony podział wielkości instalacji na te do 10 kWp i powyżej tej wartości. To oznacza, że od 1 kwietnia 2022 roku pod system net-billingu podlegają wszystkie instalacje bez względu na moc.

Zasady funkcjonowania systemu net-billing

Autokonsumpcja Energia wyprodukowana przez prosumenta i wprowadzana do sieci Energia kupiona od sprzedawcy i pobierana z sieci
wykorzystanie energii produkowanej na bieżąco, 
energia, która jest przedmiotem autokonsumpcji nie podlega podatkom, opłatom i innym kosztom. 



należność za każdą kWh energii wprowadzonej do sieci, wartość energii wyceniana na bazie rynkowej ceny energii, wartość energii jest depozytem prosumenta dopisywanym na konto prosumenta. koszt za kWh zgodnie z taryfą sprzedawcy/kontraktem, opłaty dystrybucyjne zmienne wyliczane dla wolumenu energii pobieranego z sieci, tylko koszt energii pobieranej z sieci może być pokrywany ze środków zgromadzonych na koncie prosumenta, czyli depozytu prosumenckiego. Depozyt nie pokrywa opłat dystrybucyjnych.


Porównanie systemów rozliczeń prosumentów

Główne założenia systemu rozliczeń prosumentów (net-metering), który obowiązywał do 31 marca 2022 roku
Główne założenia systemu rozliczeń prosumentów (net-billing), który obowiązuje od 1 kwietnia 2022 roku
 Prosument:korzysta z systemu opustów 1:0,7 / 1:0,8 – rozliczenie ilościowe wyprodukowanej energii, nie ponosi kosztów opłaty dystrybucyjnej zmiennej, korzysta z rozliczeń w systemie opustów przez 15 lat, może rozliczać nadwyżkę energii przez 12 miesięcy, może dobrowolnie podjąć decyzję o przejściu ma rozliczenie w systemie net-billingu.  Prosument:jest rozliczany w systemie net-billingu, czyli rozliczenia wartości nadwyżek energii wytworzonej i wprowadzonej do sieci oraz energii pobranej z sieci, ponosi koszty opłaty dystrybucyjnej zmiennej, korzysta z rozliczeń w systemie net-bilingu przez 15 lat, może rozliczać wartość nadwyżki energii wyprodukowanej i wprowadzonej do sieci w danym miesiącu przez kolejne 12 miesięcy, jest zwolniony z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego PIT, akcyzy i VAT w zakresie energii podlegającej autokonsumpcji.

Jesteś zainteresowany Fotowoltaiką dla biznesu?